Prawa słabszych – czyli pozycja prawna Ślązaków w Polsce

Abstrakt

W obowiązującym stanie prawnym mniejszość śląska nie jest ujmowana jako mniejszość etniczna. Według Narodowego Spisu Powszechnego przeprowadzonego w 2021 r. przez Główny Urząd Statystyczny Ślązacy to prawie 600 tys. obywateli. To właśnie tyle osób zadeklarowało swoją przynależność narodową do Śląska. Pomimo tak dużej liczby nie są uznawani za mniejszość etniczną w Polsce. A za tym idzie brak ich przedstawicieli w Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, brak dofinansowania ze środków krajowych i europejskich na rzecz rozwoju kultury śląskiej czy niemożność uznania gwary śląskiej za język. Pomimo kilku podejść, zarówno polityków, jak i samych obywateli, poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym z 2021 r. (druk nr 1318) nie został pozytywnie zaopiniowany przez Komisję czy rząd. W dniu 25 stycznia 2024 r. do Marszałka Sejmu wpłynął poselski projekt „ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym”, który zawiera regulacje na temat języka śląskiego jako języka regionalnego. Wielu lingwistów i językoznawców jest zawiedzionych niechętną postawą części rządu, gdyż społeczność Ślązaków oraz organizacji aktywistycznych nie zaprzestaje walki o zachowanie kultury oraz historii Śląska.